Prebiotyki i probiotyki w diecie psa

Probiotyki to żywe kultury bakterii, które mają dobroczynny wpływ na układ pokarmowy psów. Natomiast prebiotyki stanowią niezbędną pożywkę dla probiotyków. 

Spis treści:

1. Probiotyki dla psa – co to takiego?

2. Czy probiotyki dla psa są potrzebne?

3. Jaki jest mechanizm działania probiotyków

4. Probiotyki a postbiotyki

5. Jakie probiotyki dla psa stosować? 

6. Probiotyki w karmach dla psów

7. Probiotyki a prebiotyki

8. Ludzki probiotyk dla psa

9.  Probiotyki dla psa cena

10. Gdzie kupić probiotyki dla psa?

Probiotyki dla psa – co to takiego?

Probiotyk to słowo pochodzące z greki, które oznacza „na całe życie”. Według aktualnej definicji, zaproponowanej przez ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, probiotyki to „żywe szczepy ściśle wybranych mikroorganizmów, które przy podawaniu w odpowiednich ilościach wykazują korzyść zdrowotną u gospodarza”.

W literaturze przedmiotu wskazuje się, że probiotyki są prawdopodobnie najłagodniejszym i najkorzystniejszym suplementem, z którego niemal wszystkie zwierzęta mogą czerpać korzyści.

Co takiego dają zatem probiotyki w diecie psa?

Czy probiotyki dla psa są potrzebne?

Bakterie kojarzą się dla większości z nas z czymś niebezpiecznym, wbrew temu probiotyki działają korzystnie, dostarczając wsparcia dla organizmu gospodarza.

Probiotyki w diecie psa mogą:

• Zapobiegać biegunce u psa
• Minimalizować ryzyko wystąpienia zaparć u psów
• Wspierają trawienie i przyswajanie składników odżywczych z pokarmu
• Zdecydowanie minimalizują ryzyko wystąpienia stanów zapalnych u psów
• Wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego

Warto pamiętać, że w układzie pokarmowym występuje aż 10 razy więcej bakterii, niż komórek w organizmie. Im więcej tych, które wspomagają organizm gospodarza, tym lepiej, dlatego warto zrozumieć, jak działają probiotyki.

Jaki jest mechanizm działania probiotyków

Układ pokarmowy to wielonarządowa konstrukcja, która składa się z: jamy ustnej, przełyku, żołądka, trzustki, pęcherzyka żółciowego, dwunastnicy, jelita czczego, jelita krętego, jelita ślepego, jelita grubego oraz odbytnicy i odbytu. Organy te odpowiadają za prawidłowe wchłanianie składników odżywczych z pokarmu oraz wydalanie toksycznych produktów ubocznych.

Niemal 70% komórek odpornościowych, które znajdują się w organizmie występuje właśnie w układzie pokarmowym.

Główną funkcją probiotyków jest utrzymywanie równowagi pomiędzy bakteriami koniecznymi dla zdrowia organizmu, a tymi, które mają wpływ patogenny. Probiotyki pomagają również odtworzyć mikroflorę przewodu pokarmowego po antybiotykoterapii; zapobiegają patogennej aktywności bakterii, które wprowadzane są do przewodu pokarmowego na zanieczyszczonym pokarmie. Probiotyki mogą również hamować rozwój bakterii chorobotwórczych: Clostridium perfringens, Campylobacter jejuni, Salmonella enteritidis, Escherichia coli, chronią psa przed zatruciem pokarmowym.

Jest wysoce prawdopodobne, że za całe spektrum pozytywnych właściwości probiotyków odpowiadają cztery mechanizmy:

1. Probiotyki wykazują zdolność do aktywności antagonistycznej w stosunku do patogennych mikroorganizmów poprzez produkcję substancji przeciwdrobnoustrojowych
2. Probiotyki toczą współzawodnictwo z patogenami o przyleganie do nabłonka i składniki odżywcze
3. Probiotyki wykazują działanie immunomodulujące
4. Probiotyki ograniczają lub wręcz hamują produkcję toksyn bakteryjnych

Mechanizm pierwszy i drugi mają związek z interakcją pomiędzy probiotykami i patogenami, w której probiotyki zajmują miejsce na nabłonku, blokując miejsce dla patogenów, dając jednocześnie sygnał dla układu odpornościowego o konieczności uruchomienia mechanizmów odpornościowych.

Dodatkowo probiotyki mają zdolność do produkowania substancji drobnocząsteczkowych –—postprobiotyków, których obecność w przewodzie pokarmowym może wyhamowywać namnażanie się patogenów.  

Kolejny mechanizm działania probiotyków opiera się na ich zdolności do wytwarzania wolnych pochodnych kwasów żółciowych, które charakteryzują się silniejszym działaniem przeciwbakteryjnym niż sole kwasów żółciowych.

Immunomodulacja przez probiotyki polega na zdolności tych korzystnych bakterii do pobudzania specyficznych receptorów, znajdujących się na powierzchni komórek nabłonka. Aktywność receptorów, należących do rodziny TLR (toll-like receptor), odbierana jest przez organizm psa jako oznaka obecności obcych mikroorganizmów, których należy się pozbyć. Reakcje te mają na celu utrzymanie odporności na antygeny pochodzące z żywności, wziewne oraz pochodzenia bakteryjnego i wirusowego.

Hamowanie procesu produkcji toksyn polega natomiast na wyłączaniu toksyn i pomocy w usuwaniu ich z organizmu. Mechanizm ten działa w niektórych szczepach probiotyków w celu zwalczenia biegunki.

Probiotyki a postbiotyki

Najnowsze badania wykazały, że wpływ na szlaki sygnałowe oraz funkcje tkanki nabłonkowej przewodu pokarmowego mają nie tylko probiotyki, ale również produkty uboczne, wytwarzane w procesie fermentacji przez bakterie probiotyczny, czyli, wspomniane już, postbiotyki.

Takimi ubocznymi produktami metabolizmu probiotyków mogą być:

• Bakteriocyny
• Kwasy organiczne
• Etanol
• Diacetyl
• Acetaldehyd
• Nadtlenek wodoru

Wszystkie te postbiotyki są nietoksyczne i niepatogenne, z uwagi na to, że są nieożywionymi metabolitami probiotyków, które dodatkowo są odporne na rozkład przez enzymy trawienne ssaków.

Należy jednak zaznaczyć, że znaczenie postbiotyków w terapii konkretnych chorób jest jeszcze słabo przebadane, chociaż pierwsze wyniki badań są obiecujące.

Jakie probiotyki dla psa stosować?

Z prawnego punktu widzenia suplementy probiotyczne są mieszankami paszowymi uzupełniającymi, co oznacza, że de facto są karmami dla zwierząt. Oznacza to, że każdy szczep bakterii, użyty w suplemencie, traktowany jest jak surowiec paszowy lub dodatek paszowy i musi zostać wpisany na listę dodatków paszowych prowadzoną przez European Safety Agency. By określony probiotyk mógł znaleźć się na takiej liście muszą zostać przeprowadzone badania, dokumentujące jego skuteczność w określonym wskazaniu. Badania takie są bardzo kosztowne, dlatego po dziś dzień lista bakterii probiotycznych, zarejestrowanych w EFSA jest krótka i liczy tylko kilka pozycji.

Produkty probiotyczne, dostępne w lecznicach i sklepach zoologicznych, mogą zawierać od jednego do kilku szczepów bakterii. Probiotyki dla psów zawierają najczęściej pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus acidophilus, L casei, L. rhamnosus); bifidobakterie (Bifidobacterium thermophilum, B. bifidum) bądź enterokokii (Enterococcus faecium, E. faecalis) i mogą być sprzedawane w postaci kapsułek, past, płynów lub proszku. 

Należy jasno zaznaczyć, że probiotyki mają ograniczoną zdolność do zasiedlania przewodu pokarmowego i nie będą utrzymywały się w organizmie zwierzęcia po zaprzestaniu ich podawania.

Probiotyki mogą być również obecne w gotowych karmach dla psów, które zawierają określone szczepy bakterii w połączeniu z ich metabolitami bądź komórkami drożdży. W dużej mierze rozwiązuje to problem ich ograniczonej zdolności do przetrwania w przewodzie pokarmowym, gdyż pies je karmę kilka razy dziennie.

Probiotyki w karmach dla psów

W sklepach zoologicznych pojawiły się już karmy, w których składzie zastosowano probiotyki i prebiotyki. Ten sposób podawania probiotyków wydaje się łatwiejszy z punktu widzenia opiekuna.

Dodatkowo probiotyk połączony ze smaczną karmą jest chętniej przyjmowany przez psa i co ważne nie trzeba martwić się o dawkowanie, gdyż to zostało obliczone przez producenta karmy.

Probiotyki a prebiotyki

Wysokiej jakości suplementy probiotyczne łączone są z prebiotykami.

Prebiotyki to składniki pokarmowe, które nie są trawione w organizmie, ale wybiórczo stymulują wzrost i/lub aktywność dobrych bakterii jelitowych, szczególnie w okrężnicy, poprawiając w ten sposób zdrowie psa.

Prebiotyki to węglowodany, które stanowią pokarm dla probiotyków. Zalicza się do nich przede wszystkim fruktooligosacharydy (FOS) oraz mannaoligosacharydy (MOS).

Włókna prebiotyczne, na skutek fermentacji przyczyniają się do tworzenia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych SCFA, które obniżają pH w jelitach, hamują wzrost bakterii patogennych oraz odżywiają jelito (octan, propionian lub maślan). Maślan jest preferencyjnie wykorzystywany przez komórki jelita, w szczególności jelita grubego. Wpływa to na wzrost liczby komórek jelita grubego, masy błony śluzowej, wchłaniania wody i elektrolitów oraz aktywność enzymów trawiennych, powodując również redukcję przylegania i przemieszczania się szkodliwych bakterii.

Probiotyk dla psa na biegunkę

Zaburzenia flory bakteryjnej w układzie pokarmowym psa często prowadzą do wzdęć, zaparć, biegunek oraz wymiotów. Jako uzupełnienie terapii, przy wskazanych objawach, lekarz weterynarii może zalecić okresowe podawanie probiotyków.

W przypadku podawania karmy z probiotykami warto uprzedzić o tym specjalistę, podczas wizyty.

Ludzki probiotyk dla psa

Podawanie psom probiotyków przeznaczony dla ludzi nie jest polecane przez lekarzy weterynarii. Jak zostało wcześniej napisane poszczególne szczepy bakterii, zanim zostaną dopuszczone do sprzedaży, muszą przejść badania, na skuteczność przy określonych wskazaniach. Ludzki probiotyk może być po prostu nieskuteczny dla psa.

Probiotyki dla psa cena

Cena probiotyków dla psa waha się od 20 do nawet 160 zł w zależności od marki produktu, wielkości opakowania oraz formy podania, ale przede wszystkim zastosowanych w produkcie szczepów bakterii.

Gdzie kupić probiotyki dla psa?

Po probiotyki dla psa udaj się do lecznicy weterynaryjnej, specjalistycznego sklepu zoologicznego bądź możesz je kupić online w dobrych internetowych sklepach zoologicznych.

Bibliografia:

D. Guidi, Żywienie i dietetyka psów i kotów. Przewodnik dla lekarzy weterynarii, Wyd. Edra Urban&Partner, Wrocław 2021.

G. Richter, Księga zdrowia psa i kota. Zintegrowana opieka i żywienie, Wyd. Galaktyka, Łódź 2018.

J. Wilczak (red.), O żywieniu Twojego psa – praktycznie, Wyd. Dog and sport, Warszawa 2022.