Wymioty u psa

Wymioty u psa to najczęstszy objaw współtowarzyszący wielu dolegliwościom. Zaburzenie to jest reakcją obronną ze strony układu pokarmowego.

Spis treści:

1. Wymioty psa — definicja

2. Wymioty psa — przyczyny

3. Wymioty u psa —  przyczyny i leczenie

4. Wymioty u psa — podsumowanie

Wymioty psa — definicja

Wymioty u psa to „odruchowy akt wydalania treści żołądka, wymagającym współdziałania i koordynacji ze strony układu pokarmowego, mięśniowego i nerwowego. Zbliżające się wymioty cechują się następującymi objawami — ślinotok, nasilające się przełykanie, depresja. Następnie pojawia się silna praca tłoczni brzusznej oraz przepony, po której zwierzę kilkakrotnie opuszczając głowę i szeroko otwierając jamę ustną, wymiotuje. Bezpośrednią przyczyną wymiotów jest drżenie ośrodka wymiotnego znajdującego się w pniu mózgu”.

Wymioty psa — przyczyny

Podział wymiotów u psa ze względu na czynniki patogenne:

1. Przełyk

• Zapalenie przełyku
• Ciało obce w przełyku
• Przepuklina w przełyku i zachyłek przełyku

2. Żołądek

• Kurcz odźwiernika
• Hipochlorchydia i achlorchydia
• Zapalenie żołądka
• Ciała obce w żołądku
• Guzy w żołądku

3. Jelita

• Niedrożność jelit
• Zapalenie jelit
• Nowotwory jelit

4. Narządy jamy brzusznej

• Zapalenie otrzewnej
• Zapalenie wątroby i trzustki
• Zapalenie macicy
• Zapalenie nerek

5. Inne przyczyny

• Mocznica
• Niedoczynność kory nadnerczy
• Zapalenie mózgu
• Wstrząśnienie mózgu
• Wymioty pochodzenia jatrogennego (np. polekowe)
• Wymioty psychogenne (np. choroba lokomocyjna)

Wymioty u psa —  przyczyny i leczenie

Jeśli wymioty u psa to jedyny objaw, to być może pies ma infekcję lub połknął ciało obce, które zalega w przełyku, żołądku lub jelicie cienkim. Jeszcze inną przyczyną wymiotów u psa może być pierwotne zaburzenie w obrębie żołądka: nadprodukcja kwasów żołądkowych, zapalenie błony śluzowej żołądka, a nawet guzy żołądka. Z kolei infekcja żołądka może być wywołana schorzeniem innych organów, np. nerek lub wątroby. Jeśli to ich praca jest zaburzona, to do wymiotów dochodzi także utrata apetytu, ospałość i ból. Dolegliwości bólowe wynikają z podrażnienia śluzówki żołądka przez którą organizm psa próbuje wypchnąć zbędne produkty przemiany materii, m.in.: mocznik. Postępowanie terapeutyczne dostosowane jest do przyczyn chorobowych i zawsze rozpoczyna się zahamowaniem wymiotów.

• Przyczyn wymiotów u psa może być niemal 100, choć najczęściej diagnozowaną przyczyną jest zatrucie pokarmowe. Poza wymiotami pojawia się także biegunka. Niestrawność ujawnia się zazwyczaj w wyniku zjedzenia przez psa czegoś na spacerze, podania nowej karmy bez mieszania jej w proporcji ze starą karmą lub zjedzeniu przez psa ludzkiego jedzenia. Zazwyczaj to właśnie wymioty u psa są pierwszym objawem zaburzenia pokarmowego, a następnym ze względu na przemieszczenie się pokarmu w przewodzie pokarmowym oczywiście biegunka. Leczenie wymiotów u psa, a raczej niestrawności, która je powoduje, polega na wstrzymaniu karmienia psa na 24 godziny. Woda to jedyne, do czego powinien mieć dostęp pies. Organizm psa pozbędzie się problemu z żołądka, a ustabilizowanie go zajmie mu około 24 godzin. Po tym czasie pies może zjeść lekkie posiłki, w małych, lecz częstych porcjach. Jeśli wymioty u psa ustąpią, a stolec jest zwarty, można stopniowo powrócić do żywienia sprzed niestrawności. Jeśli wymioty u psa nie ustępują po dwóch dobach lub się wzmagają, bezwzględnie należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.

• Wymioty psa mogą być wywołane niedrożnością przewodu pokarmowego. Przyczyną niedrożności może być ciało obce, które jest niestrawne. Ciałem obcym mogą być odgryzione fragmenty zabawek, kości, a nawet kamienie. Jeśli ciało obce zakleszczyło się w przełyku psa, pies próbuje je zwymiotować, ma odruchy wymiotne i zaczyna się ślinić, gdyż z powodu blokady nie może niczego połknąć, także śliny. Diagnozy dokonuje się palpacyjnie lub wykonując rtg, usg lub ednoskopowo. Połknięcie dużych przedmiotów wywołuje nagłe wymioty u psa i równie szybko może ustąpić. Nawrót wymiotów pojawia się, gdy przedmiot przesunie się w nieodpowiednie miejsce wraz z treścią pokarmową i ponownie blokuje przesuwanie się treści dalej, np. do jelita cienkiego. W przypadku małych ciał obcych może dojść do zablokowania jelit. Torsje wymiotne są wtedy częstsze i silniejsze, pies nie je, nie pije, a jego samopoczucie się pogarsza. Pies może umrzeć z powodu wstrząsu toksycznego, spowodowanego gromadzeniem się w zablokowanym jelicie zbędnych produktów przemiany materii. Bez względu na to czy ciało obce jest małe, czy duże wymaga interwencji chirurgicznej.

• Wzdęcia to kolejna przyczyna wymiotów u psa. Nagromadzenie się gazów w żołądku, których pies nie może się pozbyć w wyniku odbijania, może doprowadzić do rozdęcia żołądka, jego ucisku na inne narządy powodując ból, problemy z oddychaniem i nerwowość. Dalsze zbieranie się gazów prowokuje psa do wymiotów, lecz są one bezskuteczne. Żołądek nadyma się dalej i w ciągu kilku godzin może zabić psa z powodu wstrząsu. Rozdęty żołądek może się przemieścić i skręcić wokół własnej osi, a to z kolei prowadzi do jego niedokrwienia. Niedokrwienie dotyczy także śledziony, która zmienia pozycję razem z żołądkiem. Leczenie musi nastąpić szybko, by pies przeżył. Najczęściej stosuje się płukanie żołądka lub operacyjne opróżnienie żołądka i przywrócenie mu prawidłowej pozycji. Prostą profilaktyką skrętu, rozszerzenia żołądka lub jelit jest podawanie psu kilku posiłków w ciągu dnia i unikanie aktywności przez godzinę po posiłku.
• Wymioty u psa mogą być powodowane wirusową infekcją atakujący błonę śluzową jelit. Parwowiroza dotyka zazwyczaj szczeniąt, które nie ukończyły 3. miesiąca życia. Infekcja powoduje nasilone wymioty psa, krwistą biegunkę, parcie na kał i bardzo złe samopoczucie. Najczęściej kończy się śmiercią, jest bardzo zaraźliwa i wymaga izolacji. Diagnozy dokonuje się na podstawie badania kału i krwi, ale poza dożylnymi wlewami elektrolitowymi i antybiotykoterapią nic więcej nie da się zrobić. Niestety ochronić szczenięta może jedynie ich własny układ odpornościowy, który jeśli jest silny, będzie potrafił zwalczyć wirusa.

• Silne wymioty u psa mogą doprowadzić do wgłobienia się jelita. Jelita są narządem nieruchomym, a w wyniku silnych torsji wymiotnych jego fragmenty mogą się poruszyć i zaklinować w elementach nieruchomych. W wyniku tego zjawiska światło jelita zmniejsza się, a nawet zostaje całkowicie zablokowane. Ciałem psa trzęsą częste, silne torsje, pies nie je, nie pije, co jakiś czas wydala rozwodnione odchody. Blokada jelit ponownie może doprowadzić do śmierci w wyniku wstrząsu toksycznego, a postepowanie jest takie samo, jak w przypadku zablokowanych ciał obcych. Zakleszczone jelito rozwija się, a jeśli jest uszkodzone, wycina się jego fragment.

• Wymioty psa mogą pojawić się w zespole jelita drażliwego, a dokładniej przy zapaleniu okrężnicy. Zespół jelita drażliwego wskazuje na stan zapalny lub reakcję alergiczną na pokarm występujący w żołądku lub górnym odcinku jelita. Przy współwystępowaniu wymiotów u psa problem będzie dotyczył żołądka lub górnego lub środkowego odcinka jelita cienkiego. Wymioty u psa to pierwszy objaw, do którego z czasem dochodzi wodnista, obfita biegunka, lecz pojawiająca się nieco częściej niż regularnie oddawany kał. Głodówka i dieta eliminacyjna powinna pomóc psu. Najlepiej jednak wykonać testy alergiczne na pokarm, by skutecznie zmienić dietę i zatrzymać biegunkę i wymioty u psa. Nietolerancja pokarmowa powoduje wymioty u psa rano, które zwykle są żółte. Zwierzę może prowokować wymioty, zjadając trawę. Po wymiotach pies czuje się natychmiast lepiej i przez resztę dnia nic mu nie dolega. Jeśli jednak dieta nie przynosi rezultatu, a wymioty u psa nasilają się, należy udać się do lekarza.

• Gwałtowne wymioty u psa są także objawem zapalenia trzustki. Poza wymiotami pojawia się spadek apetytu, ospałość, czasem biegunka i ostry ból brzucha. Intensywność objawów zależna jest od tego, jak ostry jest stan zapalny. Infekcja ta może przenieść się na wątrobę. Zapalenie diagnozuje się, badając krew lub wykonując usg. Leczenie rozpoczyna się od głodówki trwającej od 1 do 3 dni. Każde podanie pokarmu wywołuje wypływ enzymów trawiennych poza narząd i ponowie wywołuje wymioty. Psa nawadnia się kroplówkami, poza tym podaje się leki przeciwbólowe i antybiotyki. Po ustąpieniu dolegliwości wznawia się karmienie. Posiłki muszą być częstsze, lekkostrawne, by nie obciążyć układu pokarmowego i wznowić pracę trzustki. Wraz z powrotem psa do zdrowia wraca się stopniowo do karmienia dotychczasową karmą.

Wymioty u psa — podsumowanie

Wymioty u psa są objawem chorobowym i jak już wspomniano wynikiem dysfunkcji innych narządów, które wpływają na pracę jelit i żołądka. Do chorób i zaburzeń mogących wywołać wymioty psa należy zaliczyć także ropomacicze, ciążę urojoną, przewlekłą lub ostrą niewydolność nerek, chorobę lokomocyjną, anginę oraz niedoczynność kory nadnerczy, czyli chorobę Addisona. Wymioty u psa najczęściej pojawiają się rano, na czczo lub zaraz po karmieniu. Wymioty na czczo mogą być zarówno wodniste, jak i pieniste czy śluzowate, przeważnie zabarwione na biało lub żółto. Bez względu jednak na przyczynę wymiotów u psa i ich barwę, stosuje się post, a po właściwej diagnozie stosowną terapię. Częste wymioty u psa zawsze należy konsultować z lekarzem prowadzącym zwierzę, by uchronić psa przed powikłaniami, a nawet śmiercią. Za wymioty o charakterze przewlekłym rozumie się wymioty trwające dłużej niż 4 dni.

Bibliografia:

N. Maritz, Gdy twój pies choruje, Wydawnictwo RM, Warszawa 2010.

R.W, Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, tom I, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008.

L. Wolf-Frield, Co dolega mojemu psu?, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1997. 

M. Lenarcik, R. Lechowski, Choroby układu pokarmowego psów i kotów, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa 1991.