Choroba nerek u kotów

Choroba nerek u kotów
07-03-2025

Według obecnie przyjętej nomenklatury nie mówi się już o niewydolności nerek, ale o ich chorobie. Choroba nerek to wieloobjawowy zespół chorobowy powstały w wyniku trwałego uszkodzenia lub zmniejszenia liczby czynnych nefronów niszczonych przez różnorodne procesy chorobowe toczące się w miąższu nerek.

 

Spis treści:

1. Przewlekła choroba nerek u kotów — co to za choroba

2. Wiek główną przyczyną PChN

3. Przyczyny wrodzone i nabyte

4. Prewencja i diagnostyka

5. Leczenie przewlekłej choroby nerek u kota

6. Dieta kota chorego na nerki

7. Kot nie chce jeść — co robić?

8. Suplementacja

 

Przewlekła choroba nerek u kotów — co to za choroba

Co to PChN u kotów. Zdjęcie smutnego wielobarwnego kota na ciemnej ławce. Po prawej logo pupilkarma.

Przewlekłą chorobą nerek nazywane jest każde uszkodzenie nerek, które utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazały, że PChN  jest diagnozowana u około 40 % kotów domowych powyżej 10- tego roku życia i jest najczęstszą przyczyną ich śmierci. Uważa się, że przyczyną tak wysokiej śmiertelności jest brak możliwości powstrzymania zmian histopatologicznych w miąższu nerki, które prowadzą do zaburzeń filtracji,  zaburzeń jonowych,  kwasicy metabolicznej i anemii.

Wiek główną przyczyną PChN

Wiek główną przyczyną. Zdjęcie starego jasnego kota siedzącego przy ceglanej ścianie. Po prawej logo pupilkarmy.

PChN może być wynikiem każdej choroby powodującej postępowe i nieodwracalne uszkodzenie nerek, ale należy pamiętać, że podstawową przyczyną tak powszechnego występowania tego zaburzenia jest wiek. Często zapominamy, że dzikie kotowate żyją stosunkowo krótko, a my ,,sztucznie’’ wydłużyliśmy im życie, co powoduje typowe starcze zmiany zwyrodnieniowe pojawiające się również w nerkach.

Przyczyny wrodzone i nabyte

Pozostałe przyczyny pojawiania się PChN są różnorodne i możemy je podzielić na wrodzone i nabyte. Do pierwszych zaliczamy  wielotorbielowatość nerek kotów perskich, amyloidozę kotów abisyńskich, orientalnych i syjamskich oraz młodzieńczą dysplazję i aplazję nerek. Do nabytych należą: kamica, problemy z tarczycą, infekcje bakteryjne i wirusowe, leki nefrotoksyczne, zatrucia i  złej jakości dieta.

Prewencja i diagnostyka

Diagnostyka. Zdjęcie kota badanego przez panią weterynarz. Po prawej logo pupilkarma.

Ze względu na to, że objawy kliniczne: apatia, brak apetytu, wymioty, wielomocz, częstomocz, spadek masy ciała pojawiają się w zaawansowanych stadiach choroby, zwykle jest ona  diagnozowana późno. Rozpoznanie PChN nie jest trudne i opiera się na oznaczeniu we krwi stężenia kreatyniny (klasycznie) i/lub SDMA (Symetryczna dimetyloarginina). Warto dodać, że SDMA jest wskaźnikiem który  pozwala wykryć chorobę  zanim dojdzie do rozwoju poważnego uszkodzenia nerek. Dzieje się tak dlatego, że wzrost SDMA we krwi wyprzedza wzrost kreatyniny nawet o 3 LATA, dlatego warto oznaczać ten wskaźnik u kotów, które przekroczyły wiek średni. W praktyce oznacza to, że niezależnie od tego, czy kot wykazuje jakiekolwiek objawy i jak się czuje, powinno się oznaczyć stężenie SDMA we krwi gdy skończy 7-8 lat.   

Tabela stadium PChN u kotów kolor.

Leczenie przewlekłej choroby nerek u kota

Postępowanie w przypadku PCHN MUSI obejmować:   

  • Płynoterapię
  • Dietoterapię
  • Korekcję stężenia fosforu we krwi
  • Korekcję pojawiającej się kwasicy metabolicznej
  • Wyrównanie nadciśnienia tętniczego i anemii
  • Suplementację

Należy bardzo wyraźnie podkreślić, że wszystkie przedstawione wyżej elementy muszą być uwzględnione podczas terapii. Oczywiście kolejność wprowadzania  poszczególnych elementów leczenia zależy  od sytuacji klinicznej i stopnia zaawansowania choroby.

Dieta kota chorego na nerki

Odpowiednia dieta. Po prawej kot, po lewej logo Vet Response i napis renal, a na dole szalka mokrej karmy Renal.

U pacjentów z zaburzeniem funkcjonowania nerek pojawiają się trudności z zagęszczaniem moczu co powoduje postępujące odwodnienie, które wymaga terapii płynami i ciągłego dostępu do świeżej wody. Koty większość wody pobierają z pożywienia, dlatego zwiększony pobór wody, który opóźnia postęp choroby, może nastąpić również poprzez stosowanie mokrej karmy lub dodatku wody do karmy suchej. W przypadku PChN  większość podręczników zaleca  karmę  niskobiałkową i niskofosforanową, to znaczy taką, w której zawartość białka i fosforu  wynosi odpowiednio do 30% i do 0,6%.  Najlepsza dla chorego kota będzie specjalistyczna karma weterynaryjna dla kota z niewydolnością nerek, która spełnia odpowiednie kryteria diety.

Ponieważ to hiperfosfatemia jest w głównej mierze odpowiedzialna za postępujące uszkodzenie nefronów i osteodystrofię — konieczność ograniczenia stężenia fosforu w diecie jest bezdyskusyjna. Fosfor we krwi u zwierząt w stadium II, III i IV powinien być utrzymywany na poziomie poniżej 1,5 mmol/l. Badania wykazują, że fosfor ma istotne znaczenie biorąc pod uwagę przeżywalność kotów. Podniesienie stężenia we krwi o 1 mmol/l  podwyższa śmiertelność o 11,8%, oraz odpowiada za przyspieszenie rozwoju niewydolności nerek.

 Problem podaży białka nie jest już jednak tak prosty i oczywisty. Częsta opinia o konieczności stosowania diety niskobiałkowej wynika z pewnego istotnego  nieporozumienia: otóż białko nasila filtrację w nerkach, ale to wcale nie znaczy, że uszkadza nerki. Drugim istotnym   problemem jest to, że kot jest zwierzęciem bezwzględnie mięsożernym, który większość swoich potrzeb energetycznych zaspokaja korzystając z białek, dlatego ich ograniczenie w dawce pokarmowej prowadzi do wychudzenia i kacheksji, co w konsekwencji skraca czas       przeżycia pacjenta. Dlatego obecnie wielu lekarzy uważa, że zawartość białka w karmie powinna być uzależniona od stadium PChN i sytuacji klinicznej. Praktycznie zalecenia te wyglądają następująco:

U kotów w I stadium PChN karma może być ,,normalnobiałkowa’’  o niskim stężeniu fosforu (KONIECZNIE) — karma dla kota tzw. bezzbożowa spełnia te warunki. W stadium  II, III i IV konieczna jest zwykle karma niskobiałkowa typu ,,RENAL’’, z dodatkiem suplementu zapobiegającemu rozpadowi mięsni — najczęściej BCAA.

Kot nie chce jeść — co robić?

Należy również poruszyć problem kotów, które nie chcą jeść zaleconej diety, co jak wiadomo jest niezwykle groźne dla ich zdrowia. W takim przypadku nową karmę trzeba wprowadzać stopniowo dodając do tej  aktualnie spożywanej. Stosuje się również apertyzację czyli podgrzanie karmy, dzielenie jej  na mniejsze porcje i podawanie ich z większą częstotliwością.  Pozytywne efekty przynosi często terapia mirtazapiną, która jest stymulatorem apetytu. Jeśli  mimo tego koty  nadal odmawiają przyjmowania pokarmu to, zgodnie z zasadą: NAJWAZNIESZE  ŻEBY KOT JADŁ, DOPIERO POTEM MA ZNACZENIE CO JE najlepiej jest pozostawić zwierzaka na dotychczasowej karmie, z tym zastrzeżeniem by bardzo często (nawet co tydzień) sprawdzać stężenie fosforu we krwi i w razie potrzeby zwiększyć dawkę leków wiążących ten jon.

Suplementacja

Na zakończenie warto wspomnieć o koniecznej suplementacji:

Argininą — obniża ciśnienie krwi w nerkach i działa nefroprotekcyjnie,

Kwasami tłuszczowymi z grupy OMEGA 3 — ograniczają stan zapalny w miąższu nerki,

Probiotykami — zawierają bakterie wiążące mocznik.

            

O autorze
Dr hab. Piotr Sławuta
profesor UPWR, lekarz weterynarii, specjalista chorób psów i kotów, konsultant Pupil Instytutu Żywienia Zwierząt
Podziel się na:

Polecamy w sklepie

Powrót

Komentarze

Dodaj komentarz
Komentarz
Podpis
Adres e-mail
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany
Zatwierdź