Aminokwasy w diecie kota

Kot jest zwierzęciem bezwzględnie mięsożernym, a podstawowym składnikiem jego diety jest białko pochodzenia zwierzęcego. Wraz z naszym ekspertem dr n wet Agnieszką Kurosad opowiemy o zapotrzebowaniu na białko, poszczególne aminokwasy, ale także o konsekwencjach wynikających z ich niedoboru w diecie kota.

Kot to drapieżnik, zwierzę bezwzględnie mięsożerne, które musi jeść mięso. Mięso to białko, które dostarcza kotom wszystkie niezbędne aminokwasy oraz jest źródłem azotu. Białko nie jest tylko składnikiem budulcowym organizmu kota, ale jest wykorzystywane również do produkcji energii, w tym endogennie syntezowanej glukozy. Najważniejszym niezbędnym dla kota aminokwasem jest tauryna. Drugim pod względem ważności - arginina, która uczestniczy w cyklu mocznikowym i umożliwia „odtruwanie” organizmu, będącego na diecie bogatej w białko. Pozostałe niezbędne aminokwasy to, leucyna, izoleucyna, metionina, fenyloalanina, histydyna, lizyna, treonina, tryptofan i walina.

Jakie jest zapotrzebowanie kota na białko?

Mówiąc o zapotrzebowaniu kota na białko musimy mieć  świadomość, że mówimy o zapotrzebowaniu na 11 niezbędnych aminokwasów z których on endogennie produkuje pozostałe 10, służące do budowy organizmu białka. Zapotrzebowanie na białko (poszczególne aminokwasy) zależy od wielu czynników:

• Wiek, kondycja zwierzęcia, aktywność fizyczna, okres reprodukcji (ciąża, laktacja) stan zdrowia lub choroby.
• Źródła białka - białka pochodzenia zwierzęcego są preferowane u mięsożerców, mają one bowiem wysoką wartość biologiczną, są łatwostrawne i smaczne.
• Bilansu pozostałych składników pokarmu, ich strawność itp.

Zapotrzebowanie na białko (poszczególne aminokwasy) u kociąt - organizmów rosnących - oraz w okresie reprodukcji (ciąża / laktacja) jest dużo wyższe niż u kotów dorosłych.

Czym jest tauryna?

To aminokwas niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu kota. Jego głównym źródłem jest białko pochodzenia zwierzęcego. Największe jej ilości znajdują się w mięsie i narządach wewnętrznych (serce, watroba) ssaków, ptaków i ryb. Coraz częściej w żywieniu zwierząt mięsożernych mówi się o wykorzystaniu tauryny z białka owadów. Ciekawostką jest to, że tauryna może mieć pochodzenie roślinne - np. stosunkowo duże jej ilości zawiera opuncja, ale nie wiadomo w jakim stopniu może ją wykorzystać zwierzę mięsożerne. Tauryna w organizmie gromadzi się w głównie w narządach wewnętrznych: mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych, wątrobie oraz w siatkówce oka. Płód - otrzymuje taurynę przez krążenie łożyskowe, a noworodek z siarą i mlekiem matki. Po odsadzeniu najlepszym źródłem tauryny dla kota jest surowe mięso, podroby i właściwie zbilansowane karmy dla kotów. Warto wiedzieć, że tauryna jest wrażliwa na obróbkę termiczną, w związku z czym w karmach komercyjnych producenci przewidując jej straty w procesie technologicznym dodają ją w ilości, która po produkcji zapewni kotu optymalną ilość w pokarmie. Od momentu obowiązku wprowadzania dodatku tauryny do mokrej i suchej karmy dla kota, nie obserwuje się problemów wynikających z jej niedoboru u kotów. Niedobory tauryny mają poważne konsekwencje zdrowotne. Aminokwas ten jest niezbędny na każdym etapie życia kota. W okresie reprodukcji zapewnia prawidłowy przebieg ciąży, rozwój płodów, ich ośrodkowego układu nerwowego, zwiększa masę miotu i jego przeżywalność po urodzeniu. Właściwy poziom tauryny u rosnącego kota zapewnia prawidłowy rozwój siatkówki oka oraz funkcjonowanie mięśnia sercowego. Nie należy również pomijać roli tauryny w procesach trawienia tłuszczów, ani jej silnie protekcyjnego działania na nerki. Tauryna jest silnym antyoksydantem chroniącym organizm przed nadmiarem wolnych rodników.        

Co wiemy o argininie?

Arginina to dość powszechnie występujący aminokwas, który ma ogromne znaczenie dla kotów, będących jako mięsożercy na diecie wysokobiałkowej. Jej udział w cyklu mocznikowym, zachodzącym w wątrobie, jest niezbędny dla prawidłowego procesu przemiany toksycznego dla komórek amoniaku w nietoksyczny, rozpuszczalny w wodzie mocznik, wydalany przez nerki. Ponadto arginina jest endogennym donorem tlenku azotu, który wykazuje delikatne działanie relaksacyjnie na ścianę naczyń krwionośnych, co w konsekwencji nieznacznie obniża ciśnienie krwi.

Konsekwencje zdrowotne niedoboru argininy w diecie kota

W przypadku niedoboru tego aminokwasu  szybko dochodzi do  zatrucia amoniakiem. Jak się to objawia? U kotów możemy obserwować silne ślinienie się, wymioty, drgawki, drżenia mięśniowe, porażenie , a bez szybkiej interwencji lekarsko-weterynaryjnej dochodzi do śpiączki i  zejścia śmiertelnego w ciągu kilku godzin od wystąpienia pierwszych objawów zatrucia. Podsumowując temat białka i wybranych aminokwasów - tauryny i argininy, widać jak duże znaczenie mają one w żywieniu kota we wszystkich jego okresach życia. W przypadku diety przygotowanej sposobem domowym musimy zadbać o jej prawidłowy bilans. Karmy gotowe „uwalniają” nas od mozolnego wysiłku liczenia i bilansowania wszystkich niezbędnych dla kota składników odżywczych, nie narażając zwierzęcia na wystąpienie jakichkolwiek niedoborów, co niestety zdarza się przy najdokładniej wyliczonej diecie domowej.