Żywienie psów sportowych

Czy każdy pies może stać się psem sportowym? Z poniższego artykułu dowiesz się, jaki typ mięśni predysponuje psy do sportowej aktywności, a jakie zapewniają wytrzymałość rasom pracującym. Kluczowym elementem wspierania psów aktywnych fizycznie jest odpowiednie żywienie oraz suplementacja, która pomaga utrzymać dobrą kondycję i wspiera regenerację. Warto sięgnąć po suplementy dla psa, które dostarczą niezbędnych witamin i minerałów, szczególnie w przypadku psów narażonych na zwiększony wysiłek.

Jak prawidłowo żywić psy przystosowane do szczególnego wysiłku, a jak te o pośredniej aktywności? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule, który pomoże Ci lepiej zadbać o potrzeby Twojego Pupila.

Spis treści:

1. Typy aktywności mięśniowej

2. Żywienie psów sportowych

3. Znaczenie wody

Typy aktywności mięśniowej

U psów wyróżnia się trzy typy aktywności mięśniowej: szybkościową — trwającą do 2 minut (sprint), pośrednią (umiarkowaną i intensywną) — od kilku minut do godziny i wytrzymałościową — powyżej godziny. Proces pracy treningowej zwiększa masę kostną, powoduje hipertrofię mięśni i zwiększa nasycenie włókien mięśniowych mitochondriami, ale budowa mięśni i  wykorzystanie źródeł energii są cechą genetyczną związana z rasą. Mięśnie szkieletowe są zbudowane z dwóch typów, różnych funkcjonalnie, włókien: typ I — tak zwane włókna wolne i typ II — tak zwane włókna szybkie (tabela 1). Odpowiednio dobrany trening wytrzymałościowy zwiększa ilość i objętość mitochondriów w komórce i ma wpływ na gęstość kapilar, co pozwala na zmianę typu włókien z II a na II b i odwrotnie. Paliwem dla mięśni i komórek jest adenozyno trójfosforan  — ATP, którego zapasy są bardzo małe i komórki muszą go stale wytwarzać. W normalnych warunkach, do syntezy ATP wykorzystywane są cukry i tłuszcze. Organizm korzysta z tych substancji w zależności od typu wysiłku i wytwarza ATP podczas:

• przemian tlenowych z tłuszczu i cukru wchodzących w tak zwany cykl Krebsa — aktywność fizyczna wytrzymałościowa,
• przemian beztlenowych kwasomlekowych z cukru — w czasie tych przemian glukoza  pochodząca z glikogenu zgromadzonego w mięśniach i wątrobie zostaje przekształcona finalnie w kwas mlekowy, który jest główną przyczyną nagłego bólu ,,palenia mięśni’’ — aktywność fizyczna szybkościowa,
• przemian beztlenowych niekwasomlekowych z fosforanu kreatyny— ćwiczenia oporowe, oraz tak zwana siła eksplozywna (praktycznie nie dotyczą zwierząt).

Tabela 1.    

Dane przedstawione w tabeli1. wskazują, że włókna mięśniowe typu II predysponują do krótkiego, bardzo intensywnego wysiłku fizycznego — sprintu, a ich odsetek w mięśniach budujących kończyny jest cechą genetyczną  — tabela 2. Dlatego charty są zdolne do przebiegnięcia dystansu ¼ mili (czyli ponad 400 metrów) w czasie 26 sekund z prędkością 60 km/h, a psy ras północnych potrafią pokonywać codziennie kilkanaście kilometrów w warunkach arktycznych. ,,W środku’’ znajdują się psy, u których determinowana genetycznie struktura mięśni nie ma aż takiego znaczenia: psy myśliwskie, służbowe, pasterskie, używane w agility i  ratunkowe.

Tabela 2.

Żywienie psów sportowych

Odpowiednie żywienie psów sportowych jest uwarunkowane procesami biochemicznymi zachodzącymi w mięśniu, w zależności od typu pracy/aktywności jakiej podlega mięsień, przy czym bezdyskusyjna jest odpowiednia podaż kalorii. W przypadku braku energii ATP powstaje bowiem z białek, których źródłem może być spożywane białko lub, co jest szczególnie niekorzystne, białka strukturalne organizmu. Zagadnienie szacowania odpowiedniej ilości kalorii zostało dokładnie omówione w ostatnim blogu pt.: „Dlaczego pies nie chce jeść — masa ciała w kilogramach” , tu tylko dla przypomnienia dodam, że dla w przypadku psów aktywnych metaboliczna masę ciała mnożymy ,,razy’’ 130 — tabela 3.

Tabela 3.

Czyli dla psa sportowego ważącego 10 kg szacunkowa ilość kalorii to:

5,6 x 130 = 728 kcal na dobę

U psów sportowych szczególnie ważna jest jakość białka, która oznacza obecność odpowiednich aminokwasów. Z punktu widzenia pracy mięśniowej najważniejsze są tak zwane aminokwasy rozgałęzione — BCAA, do których zaliczamy: leucynę, izoleucynę i walinę. Aminokwasy te stanowią główną składową białek kurczliwych mięśni i są niezbędne podczas ich powysiłkowej regeneracji. Obecnie uważa się, że ich suplementacja u psów sportowych powinna być stała — suplementy zawierające BCAA są powszechnie dostępne na rynku.

Żywienie psów poddawanych aktywności pośredniej i wytrzymałościowej najlepiej oprzeć na dostępnych obecnie na rynku karmach komercyjnych przeznaczonych dla psów aktywnych/pracujących — analiza ich składu wskazuje, że zawartość i proporcje białka, węglowodanów i tłuszczu są odpowiednie. Dobrej jakości karma dla psa z dużą zawartością mięsa znakomitego gatunku będzie najlepszym wyborem.  W przypadku psów sprinterów nie ma, dedykowanej dla nich, karmy komercyjnej. Opiekun/trener musi sprawdzić skład na opakowaniu — zawartość/stosunek składników odżywczych powinien wynosić: 22-23% białko, 34-38% tłuszcz, 40-45% węglowodany. W przypadku żywienia karmą domową, jej zbilansowanie jest niezwykle trudne, zwłaszcza, że jak wynika z doświadczeń własnych, najczęstszą praktyką jest mieszanie dostępnych karm komercyjnych z mięsem (surowym lub gotowanym) i podrobami. Niezależnie od tego czy stosowana jest karma komercyjna, czy domowa, konieczna jest suplementacją aminokwasów z grupy BCAA.

Znaczenie wody

Na zakończenie warto wspomnieć o wodzie, dodatkach witaminowych i porze posiłku. Woda jest jak wiadomo niezbędna, ale w przypadku wysiłku fizycznego, należy również pamiętać o jej znaczeniu jako czynnika chłodzącego. Suplementy witaminowe powinny dostarczać przede wszystkim witamin z grupy B, które są kofaktorami procesów biochemicznych zachodzących w pracującym mięśniu. Obecnie uważa się, że posiłek powinien być podany nie później niż 6 godzin przed wysiłkiem.