Panleukopenia, czyli co warto wiedzieć
W jaki sposób nasze Pupile mogą zarazić się kocim tyfusem, jakie są objawy i proces leczenia przeczytamy dziś w artykule przygotowanym we współpracy z naszym ekspertem Panią Katarzyną Paluszkiewicz.
Panleukopenia wywołana jest przez parwowirus koci FPV. Choroba ta nazywana jest tez kocim tyfusem. Powoduje ona ostre zapalenie jelit. Genetycznie, strukturalnie oraz antygenowo jest on blisko spokrewniony z parwowirusem psim (CPV). FPV jest bardzo oporny, zdolny do przeżycia 1 roku w temperaturze pokojowej. Ze względu na krótki okres siewstwa, ale długą przeżywalność w środowisku, rozprzestrzenianie wirusa następuje głównie przez kontakt pośredni wrażliwych zwierząt z pomieszczeniami zanieczyszczonymi materiałem zakaźnym. Wirus wydalany jest ze wszystkimi wydzielinami i wydalinami organizmu w aktywnej fazie choroby, ale najczęściej izoluje się go z jelit i kału. Siewstwo trwa ok 1-2 dni, ale koty mogą wydalać wirusa nawet do 6 tyg po wyzdrowieniu. Droga pośrednia zakażenia (przez sprzęt) jest bardzo ważnym czynnikiem w rozprzestrzenianiu się choroby ze względu na długi czas przeżywalności w środowisku. Biernie wirus może być przenoszony przez kuwety, odzież, buty, dłonie, naczynia kuchenne, posłania czy zakażone klatki. Transmisja wirusa jest również prawdopodobna przez pchły lub inne insekty. Chorują zwierzęta młode od 6 tygodnia życia do ok 4 miesiąca. Młodsze koty (poniżej 6 tygodnia) zazwyczaj nie chorują, ponieważ posiadają odporność matczyną (odporność bierna). Zwierzęta starsze niż 4 miesiące zazwyczaj chorują bezobjawowo i są wtedy tylko źródłem zakażenia dla młodszych osobników. Wirus namnaża się w tkankach szybko dzielących się, czyli w tkance limfoidalnej, w jelitach oraz w szpiku kostnym. W nad ostrej postaci choroby kocięta padają w ciągu 12 godzin od zakażenia. Postać ostra charakteryzuje się wysoką gorączką (40-41,6 C), posmutnieniem oraz utratą apetytu pojawiającą się na 3-4 dni przed manifestacją choroby. Wymioty są charakterystyczne dla choroby, mają one żółte zabarwienie i są niezależne od przyjmowania pokarmu. Objawem (niespecyficznym) dla panleukopenii jest kot siedzący przy misce z wodą, ze zwieszoną głową często odwracając ją od miski. Ciężkie odwodnienie związane z utratą apetytu, wymiotami i biegunką (nawet z domieszką krwi) prowadzi do skrajnego wycieńczenia zwierzęcia oraz stanów pół śpiączkowych. Zwierzęta padają w z objawami hipotermii (po przejściu gorączki), wtórnych powikłań bakteryjnych, odwodnieniem i DIC. Przy zakażeniu śródmacicznym w ostatnim trymestrze ciąży (czyli z matki na płody w okresie ciąży) niektóre kocięta w miocie chorują na wrodzoną pankeukopenię charakteryzującą się niedorozwojem móżdżku (chód jest szeroki, dochodzi do utraty równowagi, braku koordynacji, drżeń głowy). Gdy do zakażenia dochodzi we wcześniejszym okresie ciąży, zazwyczaj dochodzi do resorpcji płodów. Rozpoznanie choroby polega na charakterystycznych objawach klinicznych oraz na obecności leukopenii w morfologii. W gabinecie weterynaryjnym można wykonać szybki test płytkowy, który może dać odpowiedź w ciągu 10 minut, ale ze względu na krótki okres siewstwa (ok 1-2 po zakażeniu, a koty często trafiają do lecznicy znacznie później) nie można lekceważyć nawet ujemnego testu. Testy te oparte są na immunologicznej metodzie wykrywania antygenu wirusa w kale. W leczeniu stosuje się terapię objawową oraz opiekę pielęgnacyjną. Dożylne kroplówki uzupełniające straty elektrolitów, aminokwasów, glukozy oraz witamin z grupy B (koty są bardzo wrażliwe na niedobór tiaminy) stosuje się od pierwszego dnia. W ten sposób zabezpieczamy kota przed odwodnieniem. W celu hamowania wymiotów podaje się środki przeciwwymiotne. Z powodu zagrożenia posocznicą podaje się antybiotyki o szerokim spektrum działania. Podaje się je parenteralnie, aby nie prowokować wymiotów podażą doustną. U kotów z ciężką anemią i hipoproteinemią należy rozważyć przetaczanie krwi. U kota, który nie chce jeść przez dłużej niż 3 dni, należy wprowadzić jedzenie przymusowe. Głodujące koty chorują na stłuszczenie wątroby, które może pogłębić zły stan kota i wydłużyć leczenie. W leczeniu kotów z panleukopenią stosuje się surowicę odpornościową od kota ozdrowieńca oraz surowice syntetyczne. Czynna immunizacja, czyli popularne szczepienia są najważniejszym czynnikiem redukującym występowanie choroby. Szczepionki dostępne na rynku zabezpieczają kota przeciwko panleukopenii oraz komponentom kociego kataru. Koty szczepi się w 8 tygodniu i 12 tygodniu życia. Szczepienia przypominające wykonuje się po roku. Dalszy schemat szczepień ustala lekarz. Bardzo ważne jest odrobaczanie kota, ponieważ pasożyty wewnętrzne osłabiają układ odpornościowy. Artykuł powstał we współpracy z Katarzyną Paluszkiewicz, lekarzem weterynarii w Przychodni Weterynaryjnej FIZJO – WET.
