Choroby odzwierzęce — oto 10 chorób, którymi możesz zarazić się od swojego kota lub psa!
Choroby odzwierzęce, znane również jako zoonozy, to choroby przenoszone między zwierzętami a ludźmi. Mogą one być przekazywane przez różne ścieżki, w tym bezpośredni kontakt ze zwierzętami, pośrednio przez wektory jak komary i kleszcze, oraz przez spożycie zakażonej żywności lub wody. Rozumienie mechanizmów przenoszenia tych chorób jest kluczowe w zapobieganiu i kontroli zakażeń.
Spis treści:
1. Czym są choroby odzwierzęce?
2. Jak przenoszą się choroby odzwierzęce?
3. Najczęściej występujące choroby odzwierzęce
4. Zapobieganie przez edukację
5. Kontrola populacji zwierząt
6. Współpraca międzynarodowa i badań
7. Zintegrowane podejście do zdrowia
8. Podsumowanie
Czym są choroby odzwierzęce?
Choroby odzwierzęce to choroby zakaźne zwierząt, które mogą być przenoszone na ludzi. Wiele z nich rozprzestrzenia się poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z chorymi zwierzętami. Niektóre są przenoszone przez wektory, takie jak pchły, kleszcze i komary, inne mogą być związane z żywnością lub wodą. Dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i osoby z osłabionym układem odpornościowym są najbardziej narażone na choroby odzwierzęce. Pracownicy opieki nad zwierzętami również znajdują się w grupie ryzyka. Najlepszym sposobem zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych chorób jest właściwe mycie rąk, utrzymywanie czystości, unikanie ukąszeń i zadrapań, właściwe mycie owoców i warzyw, gotowanie żywności oraz picie tylko wody pitnej. Właściciele zwierząt powinni robić wszystko, by utrzymać swoje zwierzaki w dobrym zdrowiu i postępować zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii dotyczącymi rutynowych badań.
Jak przenoszą się choroby odzwierzęce?
Choroby odzwierzęce przenoszą się na ludzi na wiele sposobów, w zależności od rodzaju patogenu i jego naturalnego cyklu życiowego. Do najczęstszych ścieżek przenoszenia należą:
Bezpośredni kontakt: Dotykanie zwierząt, ich wydzielin, krwi, moczu lub kału może prowadzić do zakażenia.
Pośredni kontakt: Przenoszenie się chorób przez pośredników, takich jak komary, kleszcze, muchy, które przenoszą patogeny od zakażonych zwierząt do ludzi.
Spożycie zakażonej żywności lub wody: Niektóre patogeny mogą być przenoszone przez spożycie zakażonego mięsa, niepasteryzowanego mleka, zakażonej wody lub produktów, które były kontaminowane przez zwierzęta.
Aerozole: Wdychanie zakażonych cząsteczek w powietrzu w miejscach, gdzie żyją lub są przechowywane zwierzęta.
Najczęściej występujące choroby odzwierzęce
Istnieje wiele chorób odzwierzęcych, które mogą wpływać zarówno na zwierzęta domowe, jak i ludzi. Większość z nich może stanowić zagrożenie dla zdrowia, jeśli nie jest kontrolowana. Wśród wielu chorób odzwierzęcych, niektóre z nich występują częściej i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Poniżej przedstawiamy dwie z nich:
Choroba kociego pazura — to choroba wywoływana przez gram-ujemne bakterie Bartonella henselae, rzadko Bartonella clarridgeiae. Koty zazwyczaj zakażają się bakterią poprzez pchły. Stąd ważne, by dbać o zwierzęcą higienę, kontrolować stan skóry, jeśli to kot wychodzący. Należy również zadbać o dostęp zwierzaka do świeżej wody i nie pozwalać na spożywanie czegoś, co kot sobie upoluje. Nie będzie tego robił chętnie, gdy w domu będzie wysokiej jakości karma dla kota, w której są wszelkie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania zwierzęcia składniki. Bartonella henselae na ogół nie powoduje chorób u kotów. Ludzie mogą zarazić się chorobą po ukąszeniu lub zadrapaniu przez kota. Mogą również ją nabyć, jeśli zarażony kot poliże otwartą ranę na człowieku. Na chorobę tę mogą zapaść także psy.
Bartonella henselae często powoduje obrzęk w miejscu urazu wraz z powiększeniem pobliskich węzłów chłonnych. Inne typowe objawy infekcji to gorączka, letarg, utrata apetytu i ból głowy. W rzadkich przypadkach choroba kociego pazura może stać się bardzo poważna, wpływając na oczy i inne ważne narządy. Na szczęście większość ludzi i psów jest w stanie całkowicie wyzdrowieć, chociaż w niektórych przypadkach mogą być potrzebne antybiotyki.
Giardioza (lamblioza) — jest chorobą wywoływaną przez grupę mikroskopijnych jednokomórkowych pasożytów, które mogą zarazić psy, koty, gryzonie i ludzi. Zakażenie występuje po spożyciu pasożyta, często powodując biegunkę, a czasem wymioty. Jeśli zauważysz, że Twój pies ma sensacje trawienne, to prócz natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii, podawaj mu przynajmniej przez kilka tygodni karmę specjalistyczną. Najlepsza będzie karma weterynaryjna dla psa, a w szczególności VET RESPONSE GASTRO, która to karma będzie idealnym posiłkiem uzupełniającym elektrolity, ze składem idealnym dla delikatnego, wrażliwego zolądka. Zwierzęta najczęściej zarażają się, przechodząc przez skażoną glebę i zlizując ją z łap lub pijąc skażoną wodę. Chociaż ludzie mogą zarazić się giardiozą bezpośrednio od zarażonego zwierzęcia, jest to stosunkowo rzadkie. Najczęściej chorują na giardiozę poprzez picie zanieczyszczonej wody. Choroba ta jest szczególnie powszechna wśród dzieci i może prowadzić do odwodnienia oraz utraty wagi.
Zwierzęta leczone z powodu lambliozy powinny być regularnie kąpane. Torbiele są zrzucane w kale i mogą pozostać na ciele zwierzęcia. Należy natychmiast zebrać i odpowiednio usunąć kał. Osoby mające kontakt z zarażonymi zwierzętami powinny dokładnie umyć ręce. Na szczęście lamblioza może być leczona odpowiednimi lekami. Ciężko dotknięci pacjenci mogą potrzebować wsparcia i leczenia objawowego.
Tęgoryjec — to pospolity pasożyt jelitowy u psów i kotów, który może powodować biegunkę, utratę apetytu i niedokrwistość. Jeśli zaobserwujesz te objawy, natychmiast skonsultuj się z lekarzem weterynarii. Ważne jest również, by kotu w tym czasie podawać specjale posiłki dla zwierzaków z nadszarpniętym zdrowiem przewodu pokarmowego. Sięgnij po diety weterynaryjne jak mokra karma weterynaryjna dla kota i sucha karma weterynaryjna dla kota. Szczenięta mogą zarazić się od matki podczas karmienia, ale każdy pies lub kot może zarazić się po spożyciu larw nicienia ze środowiska, zjedzeniu zarażonej ofiary lub po tym, jak larwy przenikną przez jego skórę.
Larwy tęgoryjca mogą również przenikać przez skórę ludzi, co prowadzi do lokalnej reakcji skórnej, która jest spuchnięta i swędząca. W rzadkich przypadkach larwy mogą penetrować głębsze tkanki i powodować poważniejsze problemy. Aby zapobiegać zarażeniu należy zakładać rękawiczki podczas pracy z glebą lub w kontakcie z zanieczyszczonym środowiskiem, a następnie dokładnie umyć ręce. Unikaj także chodzenia boso po obszarach, w których zwierzęta mogły się wypróżnić. Co najmniej raz w roku monitoruj swoje zwierzęta pod kątem obecności nicienia i innych pasożytów. Na szczęście infekcje nicienia można leczyć lekami przeciwpasożytniczymi. Większość dotkniętych zwierząt i ludzi całkowicie wyzdrowieje.
Leptospiroza — jest chorobą bakteryjną. Bakterie te są często przenoszone w moczu gryzoni i innych zakażonych zwierząt. Zwierzęta i ludzie mający kontakt z zanieczyszczoną wodą, błotem i glebą mogą zarazić się chorobą. Mogą ją również pozyskać poprzez bezpośredni kontakt z moczem zarażonego zwierzęcia lub jedząc zarażone zwierzę.
Psy, zwierzęta gospodarskie i ludzie są podatni na leptospirozę. U kotów występuje ona rzadko, ale mogą one przenosić bakterie. Leptospiroza u ludzi zaczyna się od objawów grypopodobnych. Jeśli postępuje, może wpływać na główne narządy, zwłaszcza wątrobę i nerki. Leczenie obejmuje antybiotyki i opiekę podtrzymującą. Aby zmniejszyć ryzyko, dobrze jest zaszczepić psa przeciwko leptospirozie. Unikaj także kontaktu z moczem chorych zwierząt i potencjalnie skażonych zbiorników wodnych.
Wścieklizna — jest śmiertelną chorobą wirusową, która atakuje ssaki i jest jedną z najbardziej niebezpiecznych znanych chorób odzwierzęcych. Jest przenoszona głównie przez ślinę, najczęściej po ukąszeniu lub zadrapaniu przez zarażone zwierzę. Każdy ssak może zarazić się wścieklizną — zarówno psy, koty, jak i ludzie. Wścieklizna często zaczyna się od objawów grypopodobnych, które prowadzą do dysfunkcji neurologicznych. Może prowadzić do zmian zachowania, dezorientacji, napadów i agresji.
Ludzi narażonych na wściekliznę można leczyć serią szczepień po ekspozycji i immunoglobuliny ludzkiej przeciw wściekliźnie. Jednak prawie zawsze kończy się ona śmiercią, gdy pojawią się objawy. Jeśli ugryzie cię zwierzę, ważne jest, aby natychmiast udać się do lekarza. Wszystkie psy i koty powinny być regularnie szczepione przeciwko wściekliźnie, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej śmiertelnej choroby.
Liszaj obrączkowy — jest grzybiczą infekcją skóry, która może dotknąć większość zwierząt, w tym psy, koty, króliki, gryzonie i ludzi. Grzybica rozprzestrzenia się przez kontakt z chorym zwierzęciem, osobą lub ze skażonym środowiskiem. U ludzi często powoduje czerwone, łuszczące się, okrągłe zmiany na swędzącej skórze. Prowadzi to do wypadania włosów w obszarach, w których włosy normalnie rosną. Liszaj jest dość łatwy w leczeniu lekami przeciwgrzybiczymi. Jednak pozbycie się go, gdy zacznie się rozprzestrzeniać na zwierzęta i ludzi w gospodarstwie domowym, może być uciążliwe. Najbardziej zagrożone są młode, starsze i upośledzone osoby.
Nicienie — glista jest kolejnym powszechnym pasożytem jelitowym u psów i kotów, zwłaszcza szczeniąt i kociąt. Glisty zwykle powodują brak przybierania na wadze i niechlujne futro u młodych zwierząt. Psy i koty zwykle zarażają się z zanieczyszczonego środowiska, chociaż szczenięta mogą być również zarażone przez matkę jeszcze przed porodem.
Glistniki mogą również wpływać na ludzi, zwłaszcza dzieci, jeśli przypadkowo połkną jaja pozostawione w środowisku przez zarażone zwierzęta. Po spożyciu larwy migrują przez ciało, wpływając na oczy i narządy wewnętrzne. Na szczęście jest to stosunkowo rzadkie. Aby zminimalizować ryzyko, zakładaj rękawiczki podczas pracy z glebą lub w kontakcie z zarażonymi zwierzętami. Zawsze dobrze myj ręce. Upewnij się, że przynajmniej raz w roku monitorujesz swoje zwierzęta pod kątem glisty i innych pasożytów. Infekcje glisty można leczyć lekami przeciwpasożytniczymi. Większość dotkniętych zwierząt i ludzi całkowicie wyzdrowieje. Jednak gdy glisty atakują ludzkie oko, serce lub mózg, choroba może być poważniejsza.
Nużyca -—zwyczajowo nazywana świerzbem, jest chorobą skóry wywołaną przez roztocza. Zakopują się one w skórze i powodują intensywne swędzenie, pogrubienie skóry i wypadanie włosów. Świerzb może dotknąć większość zwierząt, a także ludzi. Różne odmiany roztoczy są przystosowane do życia na różnych gatunkach zwierząt. Kontakt z „niewłaściwą” odmianą roztoczy prowadzi do łagodniejszych objawów niż w przypadku pełnej inwazji.
Ludzie mogą zachorować na świerzb poprzez bliski kontakt z zakażonymi zwierzętami, ale swędząca wysypka, może ustąpić bez leczenia. Ludzie z świerzbem mogą również przekazywać roztocza innym ludziom. Choroby te u zwierząt można leczyć i zapobiegać im poprzez rutynowe stosowanie leków na pchły i kleszcze.
Choroby przenoszone przez kleszcze — kleszcze mogą przenosić wiele chorób, w tym gorączkę plamistą Gór Skalistych występującą w krajach Ameryki Północnej, kleszczowe zapalenie mózgu, boreliozę i erlichiozę. Wiele chorób przenoszonych przez kleszcze dotyczy zarówno ludzi, jak i zwierząt. Choroby te nie są przenoszone bezpośrednio ze zwierząt na ludzi — kleszcze są niezbędne do ich przenoszenia. Objawy różnią się w zależności od choroby, ale większość z nich początkowo wywołuje objawy grypopodobne. Niektóre powodują wysypkę skórną lub bóle stawów. Diagnoza i leczenie chorób przenoszonych przez kleszcze mogą być skomplikowane. Powrót do zdrowia zależy od zaawansowania choroby i specyfiki przypadku pacjenta.
Toksoplazmoza — jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaka pasożyta Toxoplasma gondii. Pasożyt ten może być przenoszony na większość zwierząt i ludzi, zazwyczaj poprzez spożycie niedogotowanego mięsa lub odchodów kota. Toksoplazmoza u kotów często przebiega bezobjawowo. Większość ludzi z pasożytem również nie wykazuje objawów. Jednak toksoplazmoza może powodować poważne problemy zdrowotne u osób z osłabionym układem odpornościowym. Może również powodować wady wrodzone lub poronienia, jeśli kobieta zostanie zarażona po raz pierwszy podczas ciąży. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety w ciąży zachowywały ostrożność przy kuwetach i unikały niedogotowanych lub surowych pokarmów.
W rzadkich przypadkach, gdy ludzie chorują na toksoplazmozę, objawy mogą być niejasne. Łagodna gorączka, ból głowy i bóle mięśni są najbardziej prawdopodobnymi początkowymi objawami. W poważnych przypadkach pasożyt może uszkodzić mózg lub oczy. Leczenie zwykle obejmuje antybiotyki i opiekę podtrzymującą.
Zapobieganie przez edukację
Świadomość i edukacja są niezwykle ważne w zapobieganiu chorobom odzwierzęcym. Ludzie powinni być informowani o potencjalnych zagrożeniach związanych z chorobami odzwierzęcymi oraz sposobach ich unikania, w tym przez:
Regularne mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami, ich wydzielinami lub środowiskiem, w którym żyją.
Bezpieczne przygotowywanie i spożywanie żywności, w tym unikanie surowego lub niedogotowanego mięsa.
Unikanie picia nieoczyszczonej wody.
Kontrola populacji zwierząt
Kontrolowanie populacji zwierząt, zarówno domowych, jak i dzikich, może pomóc w ograniczeniu przenoszenia chorób odzwierzęcych. Programy sterylizacji i kastracji dla zwierząt domowych, a także kontrolowane zarządzanie populacjami dzikich zwierząt, mogą zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się chorób.
Współpraca międzynarodowa i badań
Choroby odzwierzęce nie znają granic. Współpraca międzynarodowa w zakresie nadzoru, badań i interwencji jest kluczowa w zapobieganiu globalnym epidemiom. Badań naukowych nad nowymi szczepionkami i metodami leczenia również nie można zaniedbywać, aby zapewnić skuteczną ochronę przed chorobami zoonotycznymi.
Zintegrowane podejście do zdrowia
Koncepcja "Jednego zdrowia", która uznaje, że zdrowie ludzi, zwierząt i ekosystemów jest ze sobą nierozerwalnie powiązane, zyskuje na znaczeniu. Promowanie zdrowia zwierząt i ochrona środowiska naturalnego mogą znacząco przyczynić się do zapobiegania chorobom odzwierzęcym i ochrony zdrowia publicznego.
Podsumowanie
Choroby odzwierzęce stanowią znaczące wyzwanie dla zdrowia publicznego na całym świecie. Poprzez lepsze zrozumienie sposobów ich przenoszenia, wdrażanie środków zapobiegawczych i współpracę międzysektorową, można skutecznie ograniczyć ryzyko zakażeń. Społeczności na całym świecie muszą pracować nad poprawą monitorowania i kontroli zwierząt, zarówno domowych, jak i dzikich, które mogą być nosicielami chorób zoonotycznych. Edukacja i podnoszenie świadomości społecznej odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu chorobom odzwierzęcym, a zintegrowane podejście do zdrowia może pomóc w ochronie zarówno ludzi, jak i zwierząt przed tymi chorobami.
Polecamy w sklepie
